જીવરામ જોષી | Jivram Joshi

જીવરામ જોશી
જીવરામ જોશી

→ જન્મ : 6 જુલાઇ, 1905 (અમરેલી)

→ પૂરું નામ : જીવરામ ભવાનીશંકર જોશી

→ અવસાન : 28 એપ્રિલ, 2004 (અમદાવાદ)

→ માતા: સંતોકબેન

→ બાળસાહિત્યના ભીષ્મપિતા અને આજીવન બાળકો માટે જ લેખન કાર્ય કરનાર જીવરામ જોશી


ગુજરાતીમાં મૌલિક બાળવાર્તા તેમજ નવલકથાઓ લખનાર તેઓ પ્રથમ લેખક હતાં તેમજ તેમણે બાળમાનસ પર સહજતાથી અસર કરે તેવા કાલ્પનિક પાત્રોનું સર્જન કર્યુ હતું.

→ તેઓ બૌદ્ધ સાહિત્યના વિદ્વાન ધર્માનંદ કૌસંબીના જીવનથી પ્રેરાઇને વિધાભ્યાસ માટે કાશી ગયા હતાં. ત્યાં તેમણે સંસ્કૃત, હિંદી અને અંગ્રેજી ભાષાનો અભ્યાસ કર્યો હતો.

→ તેઓ કાશીમાં રાજકીય ક્રાંતિકારી બન્યાં ત્યારબાદ ગુજરાત આવી બાળસાહિત્ય ક્ષેત્રે લેખન કાર્ય શરૂ કર્યુ.

→ એક દૂબળા-પાતળા અને રમૂજ ઘોડાગાડી ચાલક અલીમીયાંની સાથે તેમની મુલાકાત થઈ હતી. અલીમીયાં પરથી મીયાં ફૂસકી અને કાશીમાં જોયેલા એક બ્રાહ્મણ પરથી તભા ભટ્ટના પાત્રનું સર્જન કર્યુ. (બહારથી મૂર્ખ લાગવા છતાં સંકટ સમયે માર્ગ કરતા જીવરામ જોશીની બાળવાર્તાના પાત્રો અત્યંત પ્રિય હતાં.)

→ આ ઉપરાંત ટ્રેનમાં ઊંચા માણસને જોઈને લાંબા છકાળા અને ટૂંકા મકાનું પાત્ર, મામાના ઘરે જવા થનગનતા અડુકિયો-દડુકિયો જેવા અનેક પાત્રોનું સર્જન કર્યુ હતું.

→ તેમણે રઘુ સરદાર નામનું પ્રથમ પુસ્તક લખ્યું હતું. આ ઉપરાંત તેમણે સર્જેલા મિયાં ફુસકી જેવા પાત્રો પરથી બાળ ફિલ્મો અને ટી.વી. સિરિયલો પણ બન્યાં છે.

→ કાશીમાં તેમનો પરિચય ગુજરાત સમાચારના મૂળ સ્થાપક ઇન્દ્રવદન ઠાકોર સાથે થયો હતો.

→ કાશીથી અમદાવાદ આવીને ગુજરાત સમાચારમાં બાળતરંગ નામથી બાળ સાહિત્ય લખવાની શરૂઆત કરી હતી. જેમાંથી. આગળ જતા ઝગમગ બાળસાહિત્યનો જન્મ થયો. આમ, તેમણે ભારતના પ્રથમ બાળ સાહિત્ય સામયિક ઝગમગનું સંપાદન કાર્ય કર્યું હતું. આ ઉપરાંત તેમણે રસરંજન, રસવિનોદ અમે છુકછુક ગાડી જેવા સામયિકો પણ શરૂ કર્યા હતાં.



સાહિત્ય સર્જન

પુસ્તકો : છેલ અને છબો, મિયાં ફુસકી, છકો-મકો, અડૂકિયો-ઠડૂકિયો, તભા ભટ્ટ, બોધમાળા

બાળવાર્તાઓ : બુદ્ધિની પોથી, માનસેન સાહસી, ગુલુ સરદાર, રાણી ચતુરા, રાજા વિક્રમ, ચાંદાની સફર

અન્ય : પુરાણની વાતો, ચરિત્ર વાર્તાવલી, વીર અર્જુન, વીર હનુમાન, આનંદ વાર્તાવલી, સુબોધ ગ્રંથાવલી, પાવનરેણુ, ચિત્રવાર્તા ગ્રંથાવલી, બાઇ સાહિત્ય સર્વસંગ્રહ, પ્રેરક પ્રસંગ વાર્તાવલી



પંક્તિઓ

  • 'અમે કોણ? મિયાં ફુસકી સિપાઈ બચ્ચાં '

  • 'છકાને માથે ચોટી, મકાને માથે મુંડો'

  • → WhatsApp Group Click

    → Facebbok Page Click


    Post a Comment

    0 Comments